InnovationQuarter meets Smart Delta Drechtsteden: terug- en vooruitblik op innovatie roadmaps

In 2020 stelde het Rijk € 22,5 miljoen beschikbaar om de regio Drechtsteden-Gorinchem te versterken. Vanuit deze Regio Deal werden programma’s opgestart, initiatieven ontplooid en samenwerkingen opgezocht. Eén van deze programma’s betreft de vijf Innovatie Roadmaps, met als doel innovaties te versnellen. Wat hebben deze Innovatie Roadmaps de regio gebracht en hoe kunnen we hier de komende jaren op voortbouwen? Op vrijdag 2 februari kwamen vertegenwoordigers van bedrijven, kennisinstellingen en overheid bijeen om hierover in gesprek te gaan tijdens het ‘InnovationQuarter Meets Smart Delta Drechtsteden’ evenement bij Boskalis.

Met de beschikbare middelen uit de Regio Deal, konden Smart Delta Drechtsteden, de Economic Development Board, InnovationQuarter en Deal Drechtsteden gericht aan de slag. Doelstellingen werden geformuleerd en de regio zocht samenwerking met het onderwijs en bedrijfsleven. Voorheen vonden innovaties vaak binnen de eigen bedrijven plaats, waarbij samenhang ontbrak. Het doel was daarom om bedrijven en kennisinstellingen aan elkaar te koppelen, om zo de innovatiekracht te vergroten. De samenwerking tussen onderwijs, overheid en bedrijfsleven leidde tot Innovatie Roadmaps op vijf thema’s: digital mainport, smart manufacturing, duurzaam varen, zorginnovatie en delta technology. Op elke Roadmap werd een Business Developer aangesteld vanuit Deal Drecht Cities en InnovationQuarter om de kar te trekken en met de uitwerking aan de slag te gaan.

Jan Nederveen: “Het opbouwen van de regio is een zaak van een lange adem. Afgelopen jaren hebben we hier samen met het onderwijs en bedrijfsleven aan gewerkt door elkaar te leren kennen en samenwerkingen aan te gaan. De overheid biedt een helpende hand door realiserend vermogen beschikbaar te stellen in de beginfase. Net als bij een Estafette Marathon, is het nu zaak aan de ondernemers om het stokje over te nemen en de marathon uit te lopen. Zo komen we als regio slim samen vooruit.” De wethouder ging daarnaast dieper in op de behaalde resultaten. Zo is er een samenwerkingsverband opgezet tussen Port of Rotterdam, Zero Emission Dredging Hub (ZEDhub) en onderwijsinstellingen, onder leiding van Boskalis. Via de Regio Deal is een deelfinanciering verstrekt voor deze pilot, om hiermee een baggerschip om te bouwen en te testen, waarbij gebaggerd wordt op waterstof.Een ander resultaat betreft de subsidieregeling ‘MKB-Innovatieregeling Drechtsteden-Gorinchem’. Dit initiatief startte op 1 januari 2024 en wordt gefinancierd vanuit de Regio Deal. Mkb’ers en starters in de maakindustrie kunnen dankzij deze regeling een subsidie aanvragen voor een prototype of haalbaarheidsonderzoek, om zo innovaties te stimuleren. Daarnaast lichtte de wethouder de plannen voor de toekomst toe, met onder andere het verder uitbouwen van de clusters ZEDHub en de Refit Alliantie (duurzaam varen), het aanscherpen van het startersbeleid in samenwerking met YES!Delft en het herijken van de Human Capital Markt in samenwerking met Werkgevers Drechtsteden en opleidingen, zodat het onderwijs goed aansluit bij de vraag uit het bedrijfsleven. Tot slot deed de wethouder een oproep aan ondernemers om over hun eigen drempel heen te stappen, kennis te delen en deel te nemen aan initiatieven. Ondernemers kunnen voor meer informatie én voor de groei van innovaties terecht bij InnovationQuarter, via Edward Gilding (Senior Business Developer InnovationQuarter).

Femke Brenninkmeijer: “Het samenbrengen van kennis, ondernemerschap en laagdrempelige toegang tot financiering is essentieel om tot resultaten te komen. Samenwerking en publiek-private partnerschappen zijn de drijvende kracht achter onze successen.” André Boer over het samenwerken in de regio: “Het is van belang dat we op kleine schaal beginnen in de regio Drechtsteden, om vervolgens de samenwerking aan te gaan en uit te breiden. Delen is vermenigvuldigen, dus houd kennis niet voor jezelf, want samen komen we verder. De Duurzaamheidsfabriek en het Da Vinci College zijn hierin goede voorbeelden van partijen om mee samen te werken en kennis te delen. De ingrediënten liggen er om gebruikt te worden. Nu is het zaak om samen verder te bouwen”.

NIEUWE AANVRAAG REGIO DEAL

Eind oktober heeft de regio Drechtsteden-Gorinchem samen met het onderwijs, maatschappelijke instellingen en bedrijven een aanvraag ingediend voor een nieuwe Regio Deal, ter waarde van € 36,5 miljoen. De regio wil daarin nog meer focus aanbrengen. Maarten Burggraaf (wethouder Dordrecht): “We zetten in op de maakindustrie en de maritieme sector, want daarmee hebben we de kern van de regio te pakken. Als je ziet hoeveel bedrijven inmiddels zijn aangehaakt en hoe goed ze matchen met nationale en Europese agenda’s op het gebied van innovatie en verduurzaming, dan geeft dat vertrouwen. We hebben de mensen, de middelen en het inzicht om te innoveren op het tempo dat nodig is voor een goede toekomst hier in de regio Drechtsteden- Gorinchem.”

Op 6 september was de online infosessie over CrossRoads Vlaanderen-Nederland. CrossRoads Vlaanderen-Nederland is een project binnen het Europese programma Interreg Vlaanderen-Nederland en stimuleert grensoverschrijdende samenwerking tussen Vlaamse kmo’s en Zuid-Nederlandse mkb’ers. Het project zet in op:

1. Subsidie: CrossRoads biedt een nieuwe mogelijkheid grensoverschrijdende innovatieprojecten te selecteren. Deze lopen tot 2 jaar, met een maximaal toegekende subsidie van € 250.000, wat 50% van de totale subsidiabel kosten omvat. Elk samenwerkingsproject omvat minstens één Vlaamse kmo en één Zuid-Nederlandse mkb.
2. Matchmaking: als een mkb’er in jouw netwerk een goed idee heeft en daarbij nog geen aangesloten partner, dan ondersteund het CrossRoads team je met het vinden van de juiste partner(s).
3. Begeleiding zowel tijdens als na het innovatieproject.

Tussen 1 september en 13 oktober staat de eerste subsidieoproep van CrossRoads Vlaanderen-Nederland open. Goed om te weten is dat deze subsidie in het voorjaar/ de zomer van 2024 naar verwachting ook weer open gaat, mocht de sluitingsdatum van 13 oktober te snel komen.

Kon je er niet bij zijn? De presentatie en opname zijn nu beschikbaar via deze link: Online infosessie CrossRoads Vlaanderen-Nederland | CrossRoads2

Ieder maakbedrijf heeft wel machines staan die soms even niet draaien. De efficiëntie van hun machines is te vergroten, door deze op niet-productieve uren ter beschikking te stellen aan andere bedrijven. Daarvoor is Shared Assets Platform ontwikkeld, vertellen Jan Terlingen (InnovationQuarter) en Paul Wouters (Tech2B) in de nieuwe MTL Metaal Magazine.

“Veel start-ups of scale-ups in de regio willen voor hun prototypes bewerkingen uitvoeren, maar hebben hiervoor niet de assets of expertise in huis”, legt Jan Terlingen, business developer Aerospace en Hightech bij InnovationQuarter, uit.

“Daarnaast zijn sommige bewerkingen voor MKB’ers geen dagelijkse activiteit waardoor ze slechts sporadisch een specifieke machine nodig hebben. Het is de investering in de asset daardoor niet waard.”

Capaciteit delen

“Maar er zijn ook veel bedrijven”, vervolgt hij, “die wél hebben geïnvesteerd in machines terwijl de capaciteit hiervan niet ten volle wordt benut. Om de machine zichzelf sneller te laten terugverdienen is het wenselijk om de capaciteit met anderen te delen.”

Zo heeft Machinefabriek De Waal een nog niet volledig benutte lasrobot, die beschikbaar gesteld kan worden aan anderen, om de investeringskosten terug te verdienen.

Daarnaast geeft Terlingen aan dat in Dordrecht het Smart Campus Leerpark verder wordt ontwikkeld waarbij een ‘Maakfabriek’ met 1000 tot 1500 m² ruimte beschikbaar wordt gesteld voor scale-ups.

Betere balans

“Ook hier zal het helpen wanneer kostenintensieve assets gedeeld kunnen worden en is een balans tussen vraag en aanbod mogelijk”, vertelt hij. “Door de vragende en biedende partijen samen te brengen, kunnen we innovatie en samenwerking in de regio stimuleren. Een digitaal platform kan daarbij helpen en zorgen voor een betere balans.”

Om die reden is een consortium opgericht met projectpartners Smart Delta Drechtsteden, de Duurzaamheidsfabriek, Haagse Hogeschool, Machinefabriek De Waal, Faes Cases, MDIM, de Innovatie Roadmap Smart Manufacturing en Tech2B.

Elkaar vinden

“Een belangrijk aspect om vraag en aanbod in evenwicht te brengen is dat bedrijven elkaar moeten vinden”, licht Paul Wouters van Tech2B, die het project leidt, toe.

“Wie als engineer of inkoper een bewerking door een bedrijf wil laten uitvoeren, zal vaak in eerste instantie een beroep doen op Google. Na de eerste hits met advertenties volgen de bedrijven die hun SEO goed op orde hebben, maar een goede match qua mogelijkheden en beschikbaarheid is daarbij nog geen garantie. Inkopers of engineers moeten bellen of mailen naar het bedrijf om na te gaan of er capaciteit beschikbaar is. Dit moest beter.”

Eigen profiel aanmaken

“Daarom hebben we ongeveer vier jaar geleden een Europese zoekmachine voor de industrie gebouwd. Daarin zijn inmiddels 400.000 maakbedrijven te vinden, gevestigd over heel Europa. Vierduizend bedrijven hebben inmiddels zelf een profiel aangemaakt met een uitgebreide beschrijving van hun werkzaamheden.

Bedrijven kunnen een profiel aanmaken waarin ze kunnen aangeven of ze in een bepaalde periode ruimte hebben op een machine. Ook kunnen werknemers en werkzoekenden er aangeven dat ze beschikbaar zijn om in te huren.

Shared Assets Platform wil uiteindelijk hét platform voor de maakindustrie in Nederland en Europa worden.

Dit project is tot stand gekomen in samenwerking met Jan Terlingen, roadmap Smart Manufacturing.

Bron: metaalmagazine.nl

Op dinsdag vond een geslaagde demonstratie Smart Maintenance 4.0 plaats in de Duurzaamheidsfabriek. Met het toenemend tekort aan technici is de inzet van bijvoorbeeld tablets en slimme brillen een oplossing voor nu. In het platform smart maintenance 4.0 wordt er ook gekeken hoe beter uitlezen van data en de toepassing van kunstmatige intelligentie hier een rol in kunnen gaan spelen.

Meer informatie?

Meer weten? Neem contact op met Bram van den Boom van TechBinder (bram@techbinder.nl), Huub Kleinrouweler van het Flow Center (hk@flowcenter.nl) of Max Remerie van Digital Mainport (max@dealdrechtsteden.nl). Het initiatief wordt ondersteund door de innovatie roadmap Digital Mainport Drechtsteden.

Drie dagen lang werd er een tijdelijke droneverbinding gecreëerd tussen het Albert Schweitzer ziekenhuis en het centrale ziekenhuismagazijn in Dordrecht.

Max Remerie (business developer Digital Mainport): “Binnen de Smart Delta Drechtsteden is bereikbaarheid één van de speerpunten. Drones kunnen als een luchtbrug dienen in onze regio met diverse rivieren. Deze use case is een kans om in beeld te krijgen hoe de inzet van onbemande vliegtuigsystemen bijdragen aan onze beleidsdoelen op het gebied van ruimte en mobiliteit, wat de effecten zijn op het mobiliteitssysteem en welke rol wij als gemeenten hierin kunnen spelen.”

De bedrijven kwamen bijeen in de Duurzaamheidsfabriek onder leiding van Max Remerie, business developer Digital Mainport. Ze houden zich al langer bezig met het vraagstuk rondom Smart Maintenance en hoe deze vorm van digitalisering en besturing op afstand personeel kan ondersteunen bij hun taken. Tijdens de bijeenkomst toonde Huub Kleinrouweler bij het Flow Center hoe deze demonstrator eruit komt te zien en Max Remerie legde voor hoe dit platform vorm gaat krijgen.

De plannen en de wijze waarop ze dit willen gaan doen, zijn tijdens de Kick Off gepresenteerd aan Oceanco, Croon Wolter & Dros, Johnson Controls, TTA en Krohne.

Business Developer Liesbeth Leurs is het aanspreekpunt van Zuid-Holland voor CrossRoads Vlaanderen-Nederland 2023-2027.

Wat is het?
CrossRoads Vlaanderen-Nederland is een project binnen het Europese programma Interreg Vlaanderen-Nederland en stimuleert grensoverschrijdende samenwerking tussen Vlaamse kmo’s en Zuid-Nederlandse mkb’ers. Het project zet in op:

1. Matchmaking: als een mkb’er een goed idee heeft en daarbij nog geen aangesloten partner, dan ondersteund het CrossRoads team je met het vinden van de juiste partner(s).
2. Subsidie: CrossRoads biedt een nieuwe mogelijkheid grensoverschrijdende innovatieprojecten te selecteren. Deze lopen tot 2 jaar, met een maximaal toegekende subsidie van € 250.000, wat 50% van de totale subsidiabel kosten omvat. Elk samenwerkingsproject omvat minstens één Vlaamse kmo en één Zuid-Nederlandse mkb.
   – De eerste oproep staat open van 1 september 2023 t.e.m. 13 oktober 2023.
3. Begeleiding zowel tijdens als na het innovatieproject.

Voorwaarden voor de mkb’ers
De mkb’er:

• is geen onderneming in moeilijkheden (OIM) en een mkb volgens de EU-definitie
• wil een nieuw proces-, product- of diensteninnovatie ontwikkelen (TRL 4-9 activiteiten) met een impact op een van de transitiedoelstellingen
  • Duurzaam ondernemen 
  • Duurzame energie 
  • Industrie 4.0 
  • Gezondheid 
• zoekt externe – Vlaamse – kennis of expertise om zijn idee te realiseren
• wil concrete stappen zetten naar de Vlaamse/Belgische markt – Binnen een CrossRoads project kan je, in samenwerking met een ander bedrijf, prototypes in reële marktcondities testen
• wil zijn/haar markt vergroten. Een samenwerking met een Vlaamse partner kan een mooie eerste stap naar het buitenland zijn.
• wil een bestaande samenwerking structurele maken.

Meer informatie?
Heb jij een innovatief en technisch haalbaar projectidee gericht op een van de transitieprioriteiten? En wil je graag over de grenzen heen samenwerken met andere bedrijven? Ga dan naar www.crossroads2.eu/crossroads voor meer informatie over de subsidie of contact liesbeth.leurs@innovationquarter.nl.

Een eerste energieke groep stakeholders van de ‘Refit Alliantie Verduurzaming Binnenvaart’ heeft een ‘community of practice’ sessie gehouden. De Refit Alliantie is een van de initiatieven van de roadmap Duurzaam Varen van de Regio Deal. Met dit initiatief werken we samen met de binnenvaartsector aan grootschalige en betaalbare verduurzaming.  

Drie afstudeerstudenten van de Hogeschool Rotterdam, afstuderend op het open innovatie Refit Alliantie concept, wilden de interactie met de sector aangaan. Dit deden ze samen met Pim Opraus (Onderwijsinnovator Hoger Onderwijs Drechtsteden), Ewald Vonk (Provincie Zuid Holland), Teus van Beek (Wärtsilä) en de Roadmaptrekker Duurzame Binnenvaart (Pieter Boersma). De studenten Ayesha Mahabier (commerciële economie), Yorick Verheij (bedrijfskunde) en Joep IJzerman (werktuigbouwkunde) hebben deze eerste kick-off georganiseerd. En zo hoort ook in onze sector, doorpakken.

Bijzondere aanwezigen

Er is door de ca. 40 aanwezigen hard gewerkt aan de tafels om onderwijs, techniek (standaardisatie), financiering en enkele inspirerende proefprojecten vorm te geven. Bijzonder ook dat er drie state of the art draagvleugelbootontwikkelaars deelnamen, waaronder het Hydro Motion team van de TUD. Ook enkele grotere reders hebben zich uitgesproken om mee voorop te willen lopen in samenwerking op innovatie en verduurzaming. Industriële faciliteiten (waaronder batterij technologie) maar ook de scheepslift van de snelle en duurzame FUTURO zijn genoemd om field- en livinglabs te versterken. De insteek om met de binnenvaartondernemers zelf, vanuit een community of practice, kennis te delen en samen te versnellen op zero emissie varen was voelbaar aanwezig en werd als verfrissend ervaren. Deze eerste samenwerking is bekrachtigd met een verduurzamingsintentie.

Open-Innovatie

Op basis van open-innovatie delen we kennis, voeren versneld innovatieve proefprojecten uit en geven we op inspirerende wijze vorm aan de huidige en toekomstige verduurzamingstalenten. Daarnaast werken we met elkaar aan inzicht over de keuze van verduurzaming die schaalbaar en betaalbaar zou moeten zijn voor duizenden belanghebbenden. We organiseren ons met elkaar op een zeer kansrijke verduurzamingsopgaaf van formaat voor de maakindustrie en alle opvarenden en een duurzame toekomstige werkgelegenheid.

Was u niet aanwezig maar wilt u wel aansluiten, dan kan dat. Want alle partijen die actief kunnen bijdragen aan de verduurzaming van de binnenvaart, zijn welkom We werken stap voor stap naar een groter officieel startmoment toe in het vierde kwartaal van dit jaar.

Hoe onderhoudt u straks uw fabriek, schip of gebouw? Digital Mainport Lab, TechBinder en Flow Center of Excellence demonstreerden hun oplossing om technici breder inzetbaar te maken. Dit gebeurde tijdens Hi Delta’s evenement Zie 2023.

Dankzij tablets, remote support en slimme brillen kan het tekort aan technici worden opgevangen. Da Vinci College en Career Boost omarmen dit initiatief. Smart Delta Drechtsteden had een eigen paviljoen tijdens het evenement. Ook VMB Automation, Koedood Marine Group, Kensan, Hoger Onderwijs Drechtsteden, Dordrecht Academy, Duurzaamheidsfabriek en Deal waren hier onderdeel van.

Schone Lucht Akkoord, Vereniging van Waterbouwers en ZEDhub (Zero Emission Dredging Hub) organiseren op 23 maart een bijeenkomst over emissieloos baggeren. Tijdens dit evenement in de Duurzaamheidsfabriek worden uitdagingen, kansen en oplossingen besproken. Hoe kunnen we via aanbestedingen de transitie naar emissieloos baggeren versnellen?

De bijeenkomst heeft als doel om inzicht te verschaffen in de omvang van emissies en de mogelijke milieu- en gezondheidsvoordelen van emissieloos baggeren. Er zal ook aandacht worden besteed aan de technische uitdagingen en mogelijkheden om emissieloos te baggeren in verschillende wateren. Daarnaast wordt er gekeken naar de kansen en uitdagingen die dit biedt voor bedrijven en aanbestedende overheden. De focus zal liggen op de rol van gemeenten, provincies en waterschappen.